Metronidazol

Mechanizm działania – Metronidazol

Metronidazol to lek przeciwbakteryjny i przeciwpierwotniakowy, który działa poprzez uszkadzanie DNA drobnoustrojów. Jest prolekiem, co oznacza, że musi zostać aktywowany wewnątrz organizmów beztlenowych. Po wniknięciu do komórki drobnoustroju, metronidazol jest reduktowany przez enzymy bakteryjne, co prowadzi do powstania reaktywnych metabolitów niszczących DNA patogenu. Dzięki temu skutecznie eliminuje bakterie beztlenowe oraz niektóre pierwotniaki, takie jak Giardia lamblia czy Trichomonas vaginalis.

Wskazania do stosowania

Metronidazol jest stosowany w leczeniu zakażeń wywołanych przez bakterie beztlenowe i pierwotniaki, m.in.:

Zakażenia bakteriami beztlenowymi – ropnie, zakażenia jamy brzusznej, zakażenia skóry i tkanek miękkich,
Rzekomobłoniaste zapalenie jelit – wywołane przez Clostridioides difficile,
Zapalenie pochwy i rzęsistkowica – zakażenia wywołane przez Trichomonas vaginalis i Gardnerella vaginalis,
Lamblioza (giardioza) – choroba pasożytnicza jelit wywołana przez Giardia lamblia,
Eradykacja Helicobacter pylori – stosowany w terapii skojarzonej z innymi lekami.

lek - metronidazol

Dawkowanie i sposób stosowania – Metronidazol

Dawkowanie metronidazolu zależy od rodzaju zakażenia:

Zakażenia beztlenowcami – 500 mg co 8 godzin przez 7–10 dni,
Rzęsistkowica – jednorazowa dawka 2 g lub 500 mg 2 razy dziennie przez 7 dni,
Lamblioza – 250 mg 3 razy dziennie przez 5–7 dni,
Rzekomobłoniaste zapalenie jelit – 500 mg 3 razy dziennie przez 10–14 dni,
Helicobacter pylori – 500 mg 2 razy dziennie przez 7–14 dni (w połączeniu z innymi lekami). Lek można przyjmować z jedzeniem lub bez, ale należy unikać alkoholu w trakcie i co najmniej 48 godzin po zakończeniu terapii, ponieważ może wywołać reakcję disulfiramową (nudności, wymioty, bóle głowy).

Potrzebujesz recepty na Metronidazol? Umów się na konsultacje z e-receptą.

Możliwe skutki uboczne

Metronidazol może powodować działania niepożądane, takie jak:

Łagodne: nudności, metaliczny posmak w ustach, biegunka, bóle głowy,
Poważniejsze: neuropatia obwodowa, drgawki, zapalenie trzustki,
Reakcja disulfiramowa – po spożyciu alkoholu może wywołać silne zatrucie objawiające się wymiotami, bólami brzucha i zaczerwienieniem skóry.

Interakcje z innymi lekami

Metronidazol może wchodzić w interakcje z:

Warfaryną – zwiększa ryzyko krwawień,
Alkoholem – powoduje silne objawy nietolerancji,
Fenytoiną i fenobarbitalem – przyspieszają metabolizm metronidazolu, obniżając jego skuteczność,
Lit – może nasilać jego toksyczne działanie.

Przeciwwskazania

Metronidazol nie powinien być stosowany u pacjentów z:

Nadwrażliwością na substancję czynną,
Ciężką chorobą wątroby,
Chorobami neurologicznymi (ze względu na ryzyko neuropatii obwodowej),
Ciąży (zwłaszcza w I trymestrze) – stosowanie tylko w sytuacjach, gdy korzyści przewyższają ryzyko.

Alternatywne leki i opcje terapeutyczne

W zależności od wskazania, metronidazol może być zastąpiony przez:

Klindamycynę – w zakażeniach beztlenowcami,
Tinidazol – w leczeniu rzęsistkowicy i lambliozy (dłuższy czas działania, rzadziej powoduje skutki uboczne),
Wankomycynę doustną – w leczeniu ciężkich przypadków zakażenia Clostridioides difficile,
Amoksycylinę i tetracykliny – w terapii Helicobacter pylori.

Studia przypadków

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit:

Zgodnie z wytycznymi ESCMID, w leczeniu zakażeń wywołanych Clostridioides difficile (CDI), metronidazol jest lekiem pierwszego wyboru w przypadkach o łagodnym i umiarkowanym przebiegu, który podaje się doustnie w dawce 500 mg trzy razy dziennie przez 10 dni. Natomiast w przypadkach ciężkich, zaleca się stosowanie wankomycyny. W badaniach porównujących skuteczność metronidazolu i wankomycyny w ciężkich postaciach CDI, wankomycyna wykazała wyższą skuteczność (97%) w porównaniu z metronidazolem (76%).

Najczęściej zadawane pytania – Metronidazol

W jakich przypadkach stosuje się metronidazol?

Metronidazol jest lekiem przeciwbakteryjnym i przeciwpierwotniakowym, stosowanym w leczeniu zakażeń wywołanych przez bakterie beztlenowe oraz pierwotniaki, takich jak rzęsistkowica, lamblioza czy pełzakowica.
Jakie są przeciwwskazania do stosowania metronidazolu?

Metronidazol jest przeciwwskazany u osób uczulonych na substancję czynną lub inne pochodne 5-nitroimidazolu, a także w pierwszym trymestrze ciąży oraz u kobiet karmiących piersią, ze względu na potencjalne ryzyko dla zdrowia matki i dziecka.
Jakie działania niepożądane mogą wystąpić podczas stosowania metronidazolu?

Do najczęstszych działań niepożądanych należą między innymi: nudności, metaliczny posmak w ustach, bóle głowy, zawroty głowy, reakcje skórne, a także zaburzenia neurologiczne.
W jaki sposób metronidazol wpływa na wyniki badań laboratoryjnych?

Metronidazol może wpływać na wyniki niektórych badań laboratoryjnych, takich jak aktywność aminotransferazy asparaginianowej (AspAT), aminotransferazy alaninowej (AlAT), dehydrogenazy mleczowej (LDH), stężenia trójglicerydów oraz glukozy we krwi.
Jakie interakcje lekowe są związane z metronidazolem?

Metronidazol może wchodzić w interakcje z alkoholem, co powoduje reakcję disulfiramową, a także z innymi lekami, takimi jak warfaryna, fenytoina czy fenobarbital, co z kolei może wpływać na skuteczność leczenia oraz zwiększać ryzyko działań niepożądanych.
Czy metronidazol jest dostępny bez recepty?

Metronidazol jest lekiem dostępnym wyłącznie na receptę, ze względu na konieczność dostosowania dawkowania i monitorowania terapii przez lekarza.

Pytania związane z leczeniem – Metronidazol

Jak długo trwa leczenie metronidazolem?

Czas trwania leczenia metronidazolem zależy zarówno od rodzaju infekcji, jak i od indywidualnych zaleceń lekarza. Zazwyczaj terapia trwa od kilku dni do kilku tygodni.
Czy metronidazol można stosować w czasie ciąży i karmienia piersią?

Stosowanie metronidazolu w ciąży jest przeciwwskazane w pierwszym trymestrze, natomiast w drugim i trzecim trymestrze jest możliwe, ale tylko po dokładnej ocenie korzyści i ryzyka przez lekarza. Dodatkowo, w okresie laktacji lek przenika do mleka, dlatego zaleca się przerwanie karmienia podczas terapii, aby uniknąć ewentualnych zagrożeń dla dziecka.
Czy podczas stosowania metronidazolu można spożywać alkohol?

Spożywanie alkoholu podczas leczenia metronidazolem jest zabronione, ponieważ może to wywołać reakcję disulfiramową, objawiającą się m.in. nudnościami, wymiotami, bólem głowy i przyspieszonym rytmem serca.
Jakie są zalecenia dotyczące prowadzenia pojazdów podczas stosowania metronidazolu?

Metronidazol może powodować senność, zawroty głowy i zaburzenia widzenia, dlatego zaleca się ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.