Trądzik to powszechny problem skórny, który dotyka miliony osób na całym świecie. Charakteryzuje się zablokowanymi porami, pryszczami i zaskórnikami, które zwykle pojawiają się na twarzy, klatce piersiowej, plecach i ramionach. Chociaż trądzik jest najczęstszy w okresie dojrzewania, może utrzymywać się do dorosłości. Jakie są rodzaje trądziku, jego przyczyny i skuteczne sposoby leczenia? Dowiedz się i przywróć swojej skórze gładki i zdrowy wygląd.
Co to jest trądzik?
Trądzik jest jedną z najczęstszych chorób skóry, która w łagodnym przebiegu polega na występowaniu zmian zaskórnikowych i niewielu zmianach zapalnych, a w ostrzejszym może przyjąć postać trądziku ropowiczego. Choroba spowodowana jest nieprawidłową pracą gruczołów łojowych. Skóra wydziela zbyt duże ilości łoju z powodu obecnych w organizmie zmian hormonalnych. Powstające w ich wyniku zmiany ropne pojawiają się na twarzy – najczęściej na brodzie, nosie i czole. Trądzik wywołuje również powstawanie zaskórników w innych okolicach łojotokowych, na przykład na plecach czy dekolcie. Zmiany skórne bywają trudne do zagojenia i mogą szybko się rozpowszechniać.
Rodzaje trądziku
Wbrew pozorom trądzik jest skomplikowaną chorobą skóry, która przybiera różne formy i rodzaje. W zależności od tego, które wystąpią, wyróżnić możemy kilka rodzajów trądziku.
Trądzik pospolity, zwany także zwyczajnym
To najczęstszy rodzaj trądziku – można stwierdzić, że standardowy. Zamiennie używa się wobec niego także nazwy: trądzik młodzieńczy. Spowodowane jest to tym, że najczęściej spotyka osoby w wieku dorastania. Zwykle ustępuje samodzielnie, a w przypadku jego wystąpienia istotną rolę odgrywa pielęgnacja skóry i stosowanie leków. Zmiany skórne mogą występować z większą i mniejszą częstotliwością przez długie lata.
Trądzik skupiony
Jego objawy są bardzo podobne do trądzika pospolitego, ale przebieg jest zwykle łagodniejszy. Występuje mniej zmian skórnych, ale na ogół są większe i mogę się ze sobą zlewać. Trądzik skupiony częściej pojawia się u mężczyzn. Zmiany skórne widoczne są na twarzy, ale również na plecach i pośladkach.
Trądzik różowaty
Ten rodzaj trądziku dominuje wśród osób między trzydziestym a sześćdziesiątym rokiem życia. Najczęściej zmagają się z nim kobiety, co jednak nie oznacza, że mężczyźni na niego nie chorują. Jeśli chcemy go usunąć, warto podjąć profesjonalne leczenie, ponieważ ma charakter przewlekły i mogą występować nawroty. Zwykle nie występują przy nim zaskórniki.
Trądzik noworodkowy i niemowlęcy
Dwa odmienne rodzaje trądziku, które różnią się okresem, kiedy się pojawiają. Trądzik noworodkowy pojawia się między trzecim a czwartym tygodniem życia; natomiast niemowlęcy między trzecim a dwunastym miesiącem. Najczęściej przebieg jest łagodny, a zmiany skórne znikają samoistnie.
Trądzik zawodowy
W przypadku dorosłych jest to bardzo często występująca choroba skórna. Wpływ na jej rozwój mają warunki panujące w miejscu pracy. Zanieczyszczone powietrza czy kontakt z substancjami chemicznymi sprawiają, że może się szybko rozwijać. Objawy podobne są do trądzika pospolitego.
Przyczyny trądziku
Trądzik jest spowodowany kombinacją czynników, w tym:
- Nadmierne wydzielanie sebum: skóra wytwarza sebum, oleistą substancję, która pomaga utrzymać skórę nawilżoną. Jednak gdy produkcja sebum jest zbyt duża, może zatykać pory i powodować wysypki.
- Włosy i bakterie: P. acnes, rodzaj bakterii, który często znajduje się w porach osób z trądzikiem. Gdy te bakterie się namnażają, mogą podrażnić skórę i powodować wysypki.
- Zmiany hormonalne: Zmiany hormonalne, zwłaszcza w okresie dojrzewania i menstruacji,mogą powodować zwiększoną produkcję sebum, co zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia trądziku.
Jakie trądzik daje objawy?
Obraz kliniczny trądziku jest bardzo zróżnicowany i różni się w zależności od indywidualnego przypadku oraz typu trądziku. Na twarzy chorego mogą pojawić się:
- zaskórniki zamknięte – małe guzki koloru białego, na ich rozwój ma wpływ zablokowanie porów przez nadmiar sebum.
- zaskórniki otwarte – plamki na skórze ciemnego koloru – zablokowane pory są otwarte.
- grudki – mają czerwony kolor i są większe od zaskórników.
- krosty – można łatwo pomylić z grudkami. Różnią się tym, że na wierzchołkach mają ropę.
- guzki – twarde i bolesne, znajdują się pod skórą i sprzyjają rozwoju blizn.
- torbiele – podskórne guzki wypełnione ropą – blizny po nich są jeszcze bardziej prawdopodobne.
Co nasila objawy trądziku?
Przyczyny trądziku są bardzo różne i zależne od wielu czynników. Jeśli chodzi o nasilanie się objawów, spowodowane mogą być wahaniami hormonalnymi – szczególnie mowa tutaj o osobach przechodzących okres dojrzewania, menstruację. Wpływ na rozwój niechcianych zmian skórnych ma także dieta – cukier i nadmiar produktów mlecznych mogą przyczyniać się do nasilania trądziku. Ogromne znaczenie ma także stres. Jego nadmiar źle wpływa na kondycję całego organizmu – w tym także na chorobowe zmiany skórne. Jeżeli zmagamy się z uciążliwym trądzikiem, warto przemyśleć także kwestią doboru kosmetyków do pielęgnacji skóry. Agresywne środki, które złuszczają skórę, zatykają pory i mogą pogarszać objawy. Trądzik jest także efektem ubocznym niektórych leków – na przykład antykoncepcyjnych, sterydów czy leków litowych.
Co na trądzik – skuteczne leki
Dostępne są różne opcje leczenia trądziku, od leków bez recepty po leki na receptę. Najodpowiedniejsze leczenie będzie zależeć od nasilenia trądziku i indywidualnego typu skóry. O tym, co na trądzik zadziała, a co nie, może decydować wiele czynników.
Leki bez recepty:
- Benzoyl Peroxide: Jest to powszechny składnik leków na trądzik, który pomaga zabijać bakterie i zmniejszać stan zapalny.
- Kwas salicylowy: Jest to inny skuteczny składnik, który pomaga złuszczać skórę i usuwać martwe komórki skóry, które mogą zatykać pory i przyczyniać się do powstawania trądziku.
Leki na receptę:
- Retinoidy do stosowania miejscowego: Te leki pomagają zmniejszyć produkcję sebum, udrożnić pory i wygładzić blizny po trądziku.
- Kwas azelainowy: Lek ten pomaga zmniejszyć stan zapalny i zabijać bakterie.
- Antybiotyki: Stosuje się je w leczeniu trądziku umiarkowanego do ciężkiego poprzez zabijanie bakterii, które przyczyniają się do powstawania wyprysków.
Ile trwa leczenie trądziku?
Od tego, ile trwa leczenie trądziku, zależy wiele czynników. Znaczenie ma jego konkretny rodzaj, ale również nasilenie i skuteczność dobranych leków. Ważne jest, aby zwrócić się o pomoc do specjalisty, który zbada nas, postawi diagnozę i dobierze takie leki, które powinny sprawdzić się najlepiej. Często jednak leczenie trądziku to proces długotrwały, który może trwać kilka miesięcy, a nawet zbliżać się do roku.
Wyleczony trądzik – i co dalej?
Trądzik to podstępna choroba, której wyleczenie wcale nie musi dać nam spokoju na zawsze. Ważne jest więc to, aby powstrzymać ewentualny nawrót. Pomocne jest stosowanie środków zapobiegawczych, takich, które pielęgnują skórę, dzięki czemu warunki rozwoju trądziku są znacznie trudniejsze. Poza pielęgnacją warto pamiętać także o odpowiedniej diecie oraz starać się ograniczać nadmierny stres w swoim życiu.
Uzyskiwanie porady specjalistycznej
Jeśli martwisz się swoim trądzikiem, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem. Mogą oni ocenić nasilenie trądziku i zalecić najlepszą dla Ciebie ścieżkę leczenia. Dobrze opisany plan leczenia i odpowiednio dobrane leki sprawią, że zmiany skórne będą stopniowo ustępowały, aż w końcu znikną, a Ty będziesz cieszyć się z gładkiej i zdrowej skóry.