Zielony stolec - konsultacje online

Kolor stolca stanowi jedno z najważniejszych, choć często niedocenianych, źródeł informacji o stanie zdrowia człowieka. Fizjologicznie stolec powinien mieć kolor od jasnobrązowego do ciemnobrązowego, co wynika głównie z obecności bilirubiny i jej metabolitów. Jednak w praktyce klinicznej niejednokrotnie spotykamy się z pytaniami pacjentów dotyczącymi zielonego stolca. Czy jest to objaw choroby? Kiedy warto zgłosić się do lekarza?

Fizjologia koloru stolca

Barwa stolca zależy głównie od metabolizmu barwników żółciowych, które ulegają przekształceniom w jelicie cienkim i grubym. Wydzielana przez wątrobę żółć zawiera bilirubinę, która w przewodzie pokarmowym przekształcana jest przez bakterie do urobilinogenu i sterkobilinogenu. Te ostatnie barwniki odpowiadają za brązowy kolor kału.

W przypadku przyspieszonego pasażu treści jelitowej (np. w biegunkach) dochodzi do niewystarczającego przekształcenia bilirubiny, co może skutkować zielonym zabarwieniem stolca. Barwa ta pochodzi głównie od żółci, która nie została poddana pełnej degradacji.

Zielony stolec a dieta i styl życia

Najczęstszą przyczyną zielonego stolca jest dieta bogata w chlorofil, czyli naturalny barwnik roślinny obecny m.in. w szpinaku, jarmużu, pietruszce czy algach (np. spirulina). Przyjmowanie dużych ilości takich produktów może barwić stolec na zielono bez związku z patologią.

Podobny efekt obserwujemy po spożyciu barwników spożywczych zawartych w produktach przetworzonych, suplementach diety, a także niektórych lekach.

Zielony stolec w przebiegu infekcji

Zielony stolec może być objawem zakażenia przewodu pokarmowego. Najczęściej dotyczy to infekcji bakteryjnych (np. Salmonella, Campylobacter, Clostridioides difficile), wirusowych (rotawirusy, norowirusy) lub pasożytniczych. Typowo towarzyszą im objawy takie jak:

• bóle brzucha,
• gorączka,
• nudności,
• biegunka,
• odwodnienie.

U dzieci i osób starszych zielony stolec w przebiegu biegunki może prowadzić do zaburzeń elektrolitowych, dlatego nie należy go bagatelizować.

Zielony stolec a stres i układ nerwowy

Choć rzadziej opisywany w literaturze naukowej, nie można pominąć wpływu stresu i czynników neurohormonalnych na funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Przewlekły stres, lęk czy zaburzenia osi mózg–jelito mogą prowadzić do przyspieszonego pasażu jelitowego, zmian w składzie mikrobioty jelitowej oraz dysregulacji wydzielania żółci. Wszystko to może skutkować zmianą barwy stolca, w tym jego przejściowym zabarwieniem na zielono. U niektórych pacjentów objaw ten może być jednym z pierwszych sygnałów tzw. zespołu jelita nadwrażliwego (IBS) o dominującym typie biegunkowym (IBS-D). W takich przypadkach leczenie niefarmakologiczne, obejmujące techniki relaksacyjne, dietoterapię i wsparcie psychologiczne, przynosi istotną poprawę.

Zaburzenia czynnościowe i choroby jelit

W praktyce klinicznej obserwujemy, że zielony stolec może występować również u pacjentów z nadczynnością tarczycy czy chorobami zapalnymi jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego). Szybszy pasaż jelitowy, nadmiar żółci lub obecność krwi w stolcu mogą zmieniać jego kolor.

W przypadkach przewlekłych, nawracających lub towarzyszących innym niepokojącym objawom (utrata masy ciała, niedokrwistość, bóle brzucha) zaleca się wykonanie:

• badań laboratoryjnych (CRP, morfologia, kał na pasożyty),
• testów oddechowych (np. w kierunku SIBO),
• kolonoskopii lub sigmoidoskopii,
• USG jamy brzusznej.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Izolowany epizod zielonego stolca, szczególnie po spożyciu zielonych warzyw, zwykle nie wymaga interwencji. Natomiast warto zasięgnąć porady lekarskiej, jeśli:

• objaw utrzymuje się dłużej niż 3 dni,
• towarzyszą mu objawy ogólne (gorączka, osłabienie, ból brzucha),
• występuje u niemowlęcia, osoby starszej lub pacjenta z chorobami przewlekłymi,
• pojawiają się nieprawidłowości w wynikach badań laboratoryjnych.

Telemedycyna umożliwia szybką i profesjonalną ocenę objawów bez konieczności wychodzenia z domu.

W NEXMED oferujemy konsultacje online z doświadczonymi lekarzami, którzy na podstawie wywiadu i ewentualnych wyników badań podejmują decyzję o dalszej diagnostyce lub leczeniu.