Zespół cieśni nadgarstka dotyka nawet 6% społeczeństwa, najczęściej po 50. roku życia. Objawy takie jak drętwienie dłoni, ból nadgarstków czy osłabienie chwytu często są lekceważone, a mogą świadczyć o rozwijającym się schorzeniu. Jak odróżnić zmęczenie od problemu wymagającego leczenia?
Czym jest zespół cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka to zaburzenie, które wynika z ucisku nerwu pośrodkowego w obrębie kanału nadgarstka, czyli wąskiego tunelu utworzonego przez kości nadgarstka i więzadła poprzecznego. Nerw ten odpowiada m.in. za czucie w palcach: kciuku, wskazującym, środkowym i części serdecznego oraz za ruch mięśni kłębu kciuka. Ucisk prowadzi do niedokrwienia nerwu, a w efekcie do bólu, drętwienia i osłabienia siły mięśniowej dłoni.
Zespół cieśni nadgarstka ma charakter postępujący. Nieleczony może prowadzić do trwałego uszkodzenia nerwu i zaniku mięśni. Dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie objawów i podjęcie odpowiedniego leczenia.
Konsultacja online to szybki i wygodny sposób, by skonsultować objawy zespołu cieśni nadgarstka z neurologiem lub ortopedą, bez potrzeby wychodzenia z domu. Dzięki e-wizycie można uzyskać wstępną diagnozę, zalecenia terapeutyczne, a nawet skierowanie na dalsze badania.
Jakie są przyczyny powstawania zespołu cieśni nadgarstka?
Najczęstszą przyczyną zespołu cieśni nadgarstka jest przeciążenie dłoni i nadgarstków wynikające z powtarzalnych ruchów. Dotyczy to m.in. osób, które spędzają wiele godzin przy komputerze, wykonując drobne ruchy palcami na klawiaturze i myszce. Równie narażeni są pracownicy fizyczni, sportowcy, mechanicy czy artyści grający na instrumentach.
Do rozwoju schorzenia mogą przyczynić się także stany zapalne ścięgien i tkanek w kanale nadgarstka, jak np. reumatoidalne zapalenie stawów. Inne czynniki to zmiany hormonalne (często obserwowane u kobiet w ciąży), choroby metaboliczne takie jak cukrzyca czy niedoczynność tarczycy, a także urazy nadgarstka. Zespół cieśni nadgarstka może mieć również podłoże genetyczne – u niektórych osób kanał nadgarstka jest po prostu węższy anatomicznie.
Zespół cieśni nadgarstka: sposoby leczenia
Leczenie zespołu cieśni nadgarstka zależy od stopnia zaawansowania choroby. W łagodnych przypadkach skuteczne bywają metody zachowawcze. Zaleca się odpoczynek od czynności przeciążających rękę, stosowanie ortezy stabilizującej nadgarstek (szczególnie na noc) oraz fizjoterapię – masaże, ćwiczenia rozciągające i wzmacniające, a także zabiegi z użyciem ultradźwięków czy laseroterapii.
Dużą rolę odgrywa zmiana stylu życia: poprawa ergonomii pracy (np. ustawienie klawiatury, myszki czy uchwytów narzędzi), przerwy w pracy manualnej oraz modyfikacja codziennych nawyków. U niektórych pacjentów ulgę przynosi także włączenie suplementów o działaniu przeciwzapalnym i wspierającym układ nerwowy – np. witamin z grupy B.
W bardziej zaawansowanych przypadkach lekarz może zalecić leczenie farmakologiczne, takie jak iniekcje kortykosteroidów w okolice kanału nadgarstka. Jeśli nie przynosi to oczekiwanych efektów, konieczne bywa leczenie chirurgiczne – zabieg odbarczenia nerwu pośrodkowego, polegający na przecięciu więzadła poprzecznego, co uwalnia ucisk.
Jak zapobiegać zespołowi cieśni nadgarstka?
Profilaktyka zespołu cieśni nadgarstka opiera się głównie na właściwym stylu życia i unikaniu przeciążeń. Podstawowe znaczenie ma ergonomia! Prawidłowe ustawienie rąk podczas pracy przy komputerze, używanie podkładek pod nadgarstki, robienie regularnych przerw i wykonywanie prostych ćwiczeń rozciągających dłonie i przedramiona.
Dieta również może odegrać ważną rolę. Produkty bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, magnez, witaminy z grupy B i przeciwutleniacze wspierają zdrowie układu nerwowego i zmniejszają stan zapalny. Warto ograniczyć produkty przetworzone, sól i cukry proste, które nasilają procesy zapalne w organizmie.
Dla osób pracujących rękami codzienna dbałość o regenerację jest równie istotna. Chłodzenie nadgarstków po pracy, masaże czy kąpiele solankowe mogą zapobiegać przewlekłemu napięciu tkanek.
Zespół cieśni nadgarstka: najczęściej zadawane pytania
Jak szybko można zauważyć poprawę po zmianie nawyków?
Efekty terapii zachowawczej lub zmiany ergonomii pracy mogą pojawić się już po kilku tygodniach, choć wiele zależy od indywidualnych czynników i stopnia zaawansowania schorzenia. Ważna jest systematyczność i cierpliwość.
Czy zespół cieśni nadgarstka może minąć sam?
Jedynie w bardzo łagodnych przypadkach. Jednak w większości sytuacji bez odpowiedniego leczenia objawy mają tendencję do nasilania się. Dlatego nie należy czekać z wizytą u specjalisty.
Czy każdy ból nadgarstka to zespół cieśni?
Nie! Ból nadgarstka może mieć wiele przyczyn, m.in. zapalenie ścięgien, artretyzm, torbiele, urazy mechaniczne. Dokładną diagnozę może postawić tylko lekarz po badaniu klinicznym i ewentualnych testach, takich jak EMG.
Czy zespół cieśni nadgarstka może dotyczyć obu rąk jednocześnie?
U wielu pacjentów objawy występują symetrycznie, choć nie zawsze w równym nasileniu. Jest to szczególnie częste u osób wykonujących pracę oburęczną.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Jeśli drętwienie i ból nie ustępują mimo odpoczynku, a objawy nasilają się nocą lub zaburzają chwytność dłoni – konieczna jest konsultacja ze specjalistą, najlepiej neurologiem lub ortopedą.
