Każdy z nas się poci — to naturalna reakcja organizmu na ciepło, stres czy wysiłek. Ale co jeśli pot pojawia się bez wyraźnego powodu? Gdy dłoń ślizga się w uścisku, koszula przesiąka potem już o poranku, a codzienne sytuacje społeczne stają się źródłem wstydu i unikania kontaktu z innymi? To może być objaw nadpotliwości (hyperhidrosis) — zaburzenia, które dotyka milionów osób na świecie.
Choć wiele osób wstydzi się mówić o tej dolegliwości, istnieją realne, skuteczne sposoby jej leczenia. Współczesna medycyna zna przyczyny tego stanu i oferuje szeroki wachlarz skutecznych metod terapeutycznych. Dowiedz się, jak rozpoznać problem nadpotliwości, kiedy warto szukać pomocy i jak wygląda leczenie tej dolegliwości w praktyce.
Przyczyny nadmiernej potliwości
Wyróżnia się dwie główne kategorie nadpotliwości:
- nadpotliwość pierwotna (idiopatyczna) – najczęstsza forma, zwykle zaczyna się w dzieciństwie lub okresie dojrzewania. Przyczyna nie jest do końca znana, ale podejrzewa się nadaktywność układu współczulnego;
- nadpotliwość wtórna – będąca objawem innego stanu chorobowego, np.:
- nadczynności tarczycy,
- cukrzycy,
- infekcji (gruźlica, HIV),
- otyłości,
- menopauzy,
- nowotworów (np. chłoniak Hodgkina).
Leki (m.in. przeciwdepresyjne, hipoglikemizujące, hormonalne) oraz alkohol mogą także wywoływać wzmożoną potliwość.
Jak rozpoznać nadpotliwość?
Objawy nadpotliwości mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Przewlekłe zawilgocenie skóry prowadzi do podrażnień, infekcji bakteryjnych i grzybiczych, a konieczność częstego przebierania się oraz maskowania objawów staje się źródłem przewlekłego stresu. Długotrwała ekspozycja na tę dolegliwość może skutkować obniżeniem samooceny, wycofaniem społecznym, a nawet rozwojem zaburzeń depresyjnych lub lękowych
Rozpoznanie opiera się głównie na wywiadzie lekarskim i badaniu przedmiotowym. Dla nadpotliwości pierwotnej charakterystyczne jest:
- występowanie objawów przynajmniej 6 m-cy bez uchwytnej przyczyny,
- lokalizacja symetryczna (np. obie pachy, obie dłonie),
- brak objawów nocnych,
- początek przed 25. rokiem życia,
- dodatni wywiad rodzinny.
W diagnostyce nadpotliwości wtórnej należy wykonać:
- TSH, fT4,
- glikemię i HbA1c,
- morfologię, CRP,
- obrazowe badania w kierunku chorób nowotworowych (w uzasadnionych przypadkach).
Jakie skuteczne metody leczenia są obecnie dostępne?
Terapia nadmiernej potliwości zależy od jej rodzaju, nasilenia i lokalizacji. Do najskuteczniejszych metod leczenia zaliczamy:
- Leczenie miejscowe
Antyperspiranty z chlorkiem glinu (do 20%) są pierwszym krokiem w leczeniu pierwotnej nadpotliwości pach, dłoni i stóp. - Farmakoterapia ogólna
Leki antycholinergiczne (np. oksybutynina), beta-blokery lub leki przeciwdepresyjne mogą być skuteczne, ale mają ograniczenia związane z działaniami niepożądanymi. - Zabiegi iniekcyjne
Toksyna botulinowa typu A (Botox) blokuje przewodnictwo nerwowe do gruczołów potowych i zapewnia ulgę na ok. 6–9 miesięcy. - Jonoforeza
Szczególnie skuteczna w leczeniu potliwości dłoni i stóp. Terapia polega na przerywanym przepuszczaniu prądu przez zanurzone w wodzie kończyny. - Chirurgia
W skrajnych przypadkach stosuje się sympatektomię – przecięcie nerwów współczulnych.
Rola telemedycyny w diagnostyce i terapii
Dzięki usługom telemedycyny, takim jak oferowane przez NEXMED, pacjent z objawami nadpotliwości może szybko skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi wywiad, oceni skalę problemu i zleci odpowiednie badania. W wielu przypadkach możliwe jest także rozpoczęcie leczenia farmakologicznego bez potrzeby wizyty stacjonarnej.
Telekonsultacje pozwalają również na prowadzenie obserwacji efektów leczenia oraz modyfikację terapii, co znacząco zwiększa komfort pacjenta i ogranicza konieczność częstych wizyt osobistych.
Styl życia i profilaktyka
Choć nadpotliwość nie zawsze można wyleczyć całkowicie, to odpowiednia higiena, dieta oraz unikanie czynników prowokujących (np. ostre potrawy, alkohol, stres) mogą znacząco zmniejszyć jej nasilenie. Pomocne są też oddychające ubrania wykonane z naturalnych materiałów oraz regularna aktywność fizyczna wspierająca gospodarkę hormonalną.
Nadmierna potliwość - podsumowanie
Nadmierna potliwość to problem, który może mieć różne podłoże – od idiopatycznego po endokrynologiczne czy infekcyjne. Kluczem do skutecznego leczenia jest właściwa diagnoza i dobranie odpowiedniej terapii.
Jeśli nadmierna potliwość utrudnia Ci życie – skonsultuj się z doświadczonym lekarzem. Im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym szybciej odzyskasz komfort na co dzień!