Współczesna kultura zachodnia coraz częściej normalizuje wzmożone zainteresowanie seksem. Jednak granica między zdrową ekspresją seksualną a kompulsywnym, destrukcyjnym zachowaniem bywa cienka. Seksoholizm – nazywany również hiperseksualnością lub uzależnieniem od seksu – jest realnym zaburzeniem, które może prowadzić do znacznych problemów emocjonalnych, relacyjnych, zawodowych i zdrowotnych.
Ponadto, termin ten figuruje już jako odrębna jednostka chorobowa w najnowszej klasyfikacji chorób ICD-11 jako „zaburzenia kontroli impulsów związane z zachowaniami seksualnymi”.
Objawy seksoholizmu – jak go rozpoznać?
Seksoholizm nie polega jedynie na częstym myśleniu o seksie. To zaburzenie kontroli impulsów, które objawia się m.in.:
- kompulsywnym dążeniem do kontaktów seksualnych mimo ryzyka lub negatywnych konsekwencji,
- nadmiernym korzystaniem z pornografii, często kosztem snu, pracy czy relacji,
- silnym napięciem psychicznym przed i poczuciem ulgi po aktywności seksualnej,
- trudnością w rezygnacji z zachowań mimo prób ograniczania,
- zaniedbywaniem innych obszarów życia (związek, dzieci, obowiązki),
- prowadzeniem podwójnego życia i poczuciem winy.
Niektóre osoby uzależnione mają również epizody depresyjne, lękowe lub zachowania ryzykowne, np. przypadkowe kontakty seksualne bez zabezpieczenia.
Kto jest najbardziej narażony na uzależnienie od seksu?
Choć problem może dotknąć osoby w każdym wieku i płci, to analiza danych przedstawionych w badaniu Kraus i wsp., opublikowanym w „Journal of Behavioral Addictions”, wykazała, że większość osób zgłaszających objawy kompulsywnego zachowania seksualnego to mężczyźni w wieku od 25 do 45 lat.
Czynnikami ryzyka są:
- wcześniejsze uzależnienia (np. od alkoholu, hazardu, pornografii),
- zaburzenia osobowości (np. borderline, narcystyczne),
- trauma z dzieciństwa (przemoc seksualna, emocjonalna deprywacja),
- depresja i zaburzenia lękowe,
- niska samoocena i problemy z tworzeniem bliskich relacji,
- łatwy dostęp do pornografii cyfrowej.
Z badań przeprowadzonych w Europie (m.in. Niemcy, Szwecja) wynika, że od 3 do 6% dorosłych może przejawiać cechy kompulsywnego zachowania seksualnego. Jednocześnie coraz więcej przypadków wiąże się z uzależnieniem od pornografii, które często rozwija się już w wieku nastoletnim.
Uzależnienie od pornografii – nowe oblicze seksoholizmu
W dobie powszechnego dostępu do Internetu, uzależnienie od pornografii stało się jedną z najczęstszych form hiperseksualności. Polega ono na niekontrolowanym korzystaniu z treści erotycznych, prowadzącym do zaniku zainteresowania rzeczywistym kontaktem seksualnym, pogorszenia relacji oraz uzależnienia psychicznego.
Często towarzyszą temu problemy z koncentracją, spadek motywacji, trudności w osiągnięciu satysfakcji seksualnej z partnerem oraz objawy abstynencyjne przy próbie odstawienia.
Jak wygląda leczenie seksoholizmu?
Leczenie tego typu uzależnienia wymaga indywidualnego podejścia i często wielotorowego wsparcia. Skuteczna pomoc opiera się na:
1. Psychoterapii indywidualnej i grupowej
- terapia poznawczo-behawioralna (CBT),
- terapia schematów,
- terapia uzależnień (model 12 kroków),
- psychoterapia psychodynamiczna (szczególnie przy traumie).
2. Wsparciu farmakologicznym
W niektórych przypadkach stosuje się leki stabilizujące nastrój, przeciwdepresyjne (np. SSRI) lub obniżające popęd (off-label).
3. Edukacji seksualnej i budowaniu zdrowych granic
Praca z terapeutą nad redefinicją potrzeb emocjonalnych, relacyjnych i seksualnych jest kluczowa, zwłaszcza w przypadku współistniejących zaburzeń osobowości.
Zainicjowano nieprawidłowy shortcode
Terapia online – dostępna forma pomocy dla osób zmagających się z seksoholizmem
Ze względu na poczucie wstydu i trudność w ujawnieniu problemu, wielu pacjentów decyduje się na pomoc zdalną. Konsultacje online z psychiatrą czy psychoterapeutą są skuteczne i komfortowe, zwłaszcza na początkowym etapie leczenia. Umożliwiają bezpieczne otwarcie się na temat trudnych emocji, bez konieczności wychodzenia z domu.
W terapii seksoholizmu online ważna jest systematyczność, dostęp do materiałów psychoedukacyjnych oraz indywidualny kontakt z terapeutą prowadzącym. Dodatkowo pacjenci mogą korzystać z aplikacji wspierających samokontrolę i monitorowanie objawów.
Seksoholizm. Podsumowanie
Seksoholizm to poważne zaburzenie, które może znacząco obniżać jakość życia – zarówno osoby uzależnionej, jak i jej bliskich. Kluczem do skutecznego leczenia jest zrozumienie, że to nie „zły charakter”, lecz mechanizm ucieczkowy, który można przepracować. Nowoczesne formy pomocy – w tym terapia online – otwierają nowe możliwości wsparcia, również dla tych, którzy nie czują się gotowi na kontakt twarzą w twarz.
Jeśli podejrzewasz u siebie lub bliskiej osoby objawy uzależnienia od seksu lub pornografii, nie czekaj. Profesjonalna pomoc jest dostępna – i skuteczna.
