Zakażenia pochwy to temat, który wciąż budzi zakłopotanie. Mimo iż dla wielu kobiet jest to problem, o którym rzadko się mówi, w rzeczywistości duża część płci pięknej się z nim zmaga. Bóle, świąd, nieprzyjemny zapach, zmiana koloru wydzieliny – to tylko niektóre z objawów, które mogą świadczyć o infekcji. Zamiast wyczekiwać, aż problem minie sam, umów teleporadę u ginekologa! Zakażenie pochwy to nie żart, a ignorowanie go może prowadzić do poważniejszych konsekwencji zdrowotnych.

Czym jest zakażenie pochwy?

Zakażenie pochwy, czyli infekcja pochwy jest stanem zapalnym błony śluzowej pochwy. Może być wywołany przez różnorodne patogeny, takie jak bakterie, grzyby, wirusy czy pasożyty. Do najczęstszych rodzajów zakażeń pochwy należą:

• bakterialne zapalenie pochwy (bakteryjna waginoza),
• grzybicze zapalenie pochwy (najczęściej wywołane przez grzyby z rodzaju Candida),
• infekcje wywołane przez pasożyty, jak Trichomonas vaginalis.

Objawy zakażenia mogą obejmować świąd, pieczenie, ból podczas stosunku, nieprzyjemny zapach, a także zmiany w konsystencji lub kolorze wydzieliny. Zakażenia te mogą występować sporadycznie, ale również nawracać, a ich nieleczone formy mogą prowadzić do poważniejszych komplikacji, w tym problemów z płodnością czy zwiększonego ryzyka zakażeń przenoszonych drogą płciową. Dlatego tak ważne jest, aby nie lekceważyć pierwszych objawów i zasięgnąć porady medycznej, gdy zauważymy niepokojące zmiany.

Zakażenie pochwy – przyczyny

Przyczyną bakteryjnego zapalenia pochwy, znanego również jako bakteryjna waginoza, jest zaburzenie równowagi mikroflory pochwy, prowadzące do nadmiernego rozwoju szkodliwych bakterii, zwłaszcza Gardnerella vaginalis. W wyniku tego, liczba „dobrych” bakterii, takich jak Lactobacillus, zostaje zmniejszona, co sprzyja namnażaniu się patogenów. Infekcja ta może występować sporadycznie, ale w przypadku nawracających objawów (więcej niż 3 razy w ciągu roku), warto skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia odpowiedniego leczenia. Ryzyko wystąpienia bakteryjnej waginozy zwiększa się u kobiet, które mają nieodpowiednią higienę intymną – zarówno jej brak, jak i zbyt agresywne metody oczyszczania mogą zaburzyć naturalną florę bakteryjną pochwy. Narażone na tę infekcję są także osoby, które często zmieniają partnerów seksualnych, a także te, które stosują irygatory ginekologiczne lub inne środki do oczyszczania pochwy. Do czynników sprzyjających rozwojowi bakteryjnej waginozy należą także antybiotykoterapia, stosowanie doustnej antykoncepcji, a także noszenie ciasnej, syntetycznej bielizny, która utrudnia skórze oddychanie.

Grzybicze zapalenie pochwy to termin znany również jako drożdżyca lub kandydoza. Powodem tego rodzaju zakażenia są grzyby z rodzaju Candida. W zależności od przebiegu, infekcja może mieć charakter sporadyczny lub nawracający. Ten drugi wyróżniamy w sytuacji jeśli występuje co najmniej 4 razy w ciągu roku. Co ciekawe, ryzyko wystąpienia grzybicy pochwy wzrasta u kobiet, które noszą bieliznę z materiałów sztucznych, nieprzepuszczających powietrza. Zagrożone są również kobiety, które nie zachowują odpowiedniej higieny intymnej lub wręcz przeciwnie – stosują ją w nadmiarze. Szczególnie sprzyja temu używanie irygatorów ginekologicznych – urządzeń przeznaczonych do płukania pochwy. Do innych istotnych czynników ryzyka grzybiczej infekcji pochwy należą:

• stosowanie antybiotyków oraz terapii sterydowej,
• długość trwania ciąży,
• cukrzyca,
• używanie wkładki wewnątrzmacicznej oraz hormonalnej antykoncepcji doustnej.

Diagnostyka zakażenia pochwy

Podczas badania ginekologicznego lekarz ocenia wygląd sromu, zewnętrznych narządów płciowych oraz wnętrza pochwy. W tym celu wykorzystuje jednorazowy wziernik. Ważnym elementem diagnostycznym jest również pomiar pH wydzieliny pochwowej za pomocą papierka lakmusowego. To proste badanie, w połączeniu z objawami, pozwala na wstępne rozróżnienie przyczyny infekcji. W przypadku grzybicy pH pochwy zazwyczaj pozostaje w normie, natomiast przy waginozie bakteryjnej czy rzęsistkowicy poziom pH ulega znacznemu wzrostowi. Dla potwierdzenia diagnozy wykonuje się także badanie mikrobiologiczne wydzieliny pochwowej, które pozwala na identyfikację patogenów.

Wybór leczenia

Leczenie zakażenia pochwy zależy od rodzaju infekcji, która je wywołała. W przypadku infekcji grzybiczej najczęściej stosuje się terapię miejscową w postaci globulek, czopków lub tabletek przeciwgrzybiczych. Pacjent zobowiązane są do przyjmowania ich przez kilka dni. Jeśli infekcja nie ustępuje lub nawraca, konieczne może być wprowadzenie leczenia doustnego. Z kolei w przypadku bakteryjnego zapalenia pochwy, czyli waginozy bakteryjnej, stosuje się antybiotyki. Takie jak metronidazol lub klindamycynę, które mogą być podawane zarówno doustnie, jak i dopochwowo.

W przypadku rzęsistkowicy, leczenie opiera się na metronidazolu, a w celu uniknięcia nawrotów zaleca się równoczesne leczenie partnera seksualnego. Po zakończeniu terapii, niezależnie od rodzaju infekcji, warto zastosować probiotyki ginekologiczne. Wspomagają odbudowę prawidłowej flory bakteryjnej pochwy i zmniejszają ryzyko kolejnych infekcji.

Ważnym etapem w leczeniu jest również pobranie wymazu z pochwy przed rozpoczęciem terapii, aby dokładnie określić przyczynę zakażenia. Dla skuteczności leczenia kluczowe jest właściwe dobranie leków na podstawie wyników badań. W niektórych przypadkach leczeniu może podlegać również partner, a po zakończeniu terapii zaleca się stosowanie preparatów zawierających bakterie kwasu mlekowego. W przypadku trudnych do wyleczenia infekcji, lekarz może zdecydować o alternatywnych metodach leczenia, w tym o zmianie stosowanych leków, takich jak tynidazol w miejsce metronidazolu, w przypadku wystąpienia działań niepożądanych.