Współczesny styl życia, czyli intensywne korzystanie z komputerów i smartfonów sprawiają, że coraz więcej osób uskarża się na uczucie pieczenia, piasku pod powiekami i zamglonego widzenia. Suchość oczu już nie jest problemem jedynie osób starszych – to problem dotykający dziś także młodych dorosłych, pracujących w biurach, a nawet nastolatków. Czy da się z tym skutecznie walczyć?
Suchość oczu – nie tylko zmęczenie
Wiele osób myli uczucie zmęczonych oczu ze stanem chorobowym, jakim jest zespół suchego oka. To zespół objawów związanych z niedostatecznym nawilżeniem powierzchni oka, który może mieć różne przyczyny – od środowiskowych po hormonalne i autoimmunologiczne. Suche oczy to nie tylko subiektywne odczucie dyskomfortu, ale realne zagrożenie dla zdrowia rogówki i spojówki. Przebywanie przez wiele godzin przed ekranem powoduje rzadsze mruganie, co z kolei ogranicza rozprowadzanie łez na powierzchni oka. Skutkiem jest szybsze parowanie filmu łzowego i pojawienie się podrażnienia. Osoby pracujące przy komputerze często bagatelizują pierwsze objawy, tłumacząc je zmęczeniem, jednak w rzeczywistości może to być początek przewlekłego problemu wymagającego leczenia.
Główne objawy zespołu suchego oka
Charakterystyczne symptomy, które wskazują na zespół suchego oka, to pieczenie, kłucie, uczucie ciała obcego pod powieką, a także zamglenie widzenia i światłowstręt. Często pojawia się też nadmierne łzawienie, co może wydawać się paradoksalne – jednak jest to reakcja obronna organizmu na niedobór podstawowej warstwy łez. Suchość oczy wpływa na jakość widzenia, szczególnie pod koniec dnia pracy lub w warunkach klimatyzacji. Jeśli objawy powtarzają się codziennie i nasilają się wieczorem, warto skonsultować się z okulistą.
Suchość oczu a hormony, nawodnienie i styl życia
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że suchość oczu jest sygnałem zaburzeń hormonalnych, zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy. Spadek poziomu estrogenów i androgenów wpływa na jakość wydzielanych łez, co osłabia barierę ochronną oka. Zaburzenia hormonalne, takie jak niedoczynność tarczycy czy zespół policystycznych jajników (PCOS), również mogą przyczyniać się do objawów suchości. Nie bez znaczenia jest także poziom nawodnienia organizmu – picie zbyt małej ilości wody może wpłynąć na odwodnienie wszystkich błon śluzowych, w tym spojówki. Suchość oczy bywa także skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków, jak antydepresanty, beta-blokery czy doustne środki antykoncepcyjne. W takich przypadkach warto rozważyć konsultację endokrynologiczną i zmianę leków.
Co może przepisać lekarz online?
W dobie telemedycyny osoby cierpiące na suche oczy mogą skorzystać z porady lekarza bez wychodzenia z domu. Podczas konsultacji online specjalista może zlecić podstawowe badania, wystawić e-receptę na krople nawilżające, leki przeciwzapalne lub preparaty wspomagające produkcję łez. Popularne środki to sztuczne łzy bez konserwantów, żele ochronne na noc oraz leki z cyklosporyną (stosowane w cięższych przypadkach). W niektórych sytuacjach możliwe jest także skierowanie pacjenta na badania diagnostyczne, np. test Schirmera, ocenę stabilności filmu łzowego (BUT) czy badanie mikroskopowe gruczołów Meiboma.
Najczęstsze pytania dotyczące suchości oczu
Czy suche oczy można wyleczyć na stałe?
W większości przypadków nie jest to możliwe. Jednak odpowiednia terapia, zmiana stylu życia i profilaktyka mogą znacznie złagodzić objawy i poprawić komfort życia.
Czy krople nawilżające wystarczą?
Czasami tak, ale w bardziej zaawansowanych przypadkach potrzebne są leki przeciwzapalne lub nawet zabiegi, takie jak zamykanie punktów łzowych.
Czy suche oczy mogą prowadzić do trwałych uszkodzeń?
Tak. Długotrwałe niedobory filmu łzowego mogą prowadzić do uszkodzeń nabłonka rogówki, stanów zapalnych i pogorszenia widzenia.
Jak często należy stosować krople nawilżające?
W zależności od preparatu – nawet co godzinę, choć zwykle zaleca się 3–4 razy dziennie. Należy wybierać preparaty bez konserwantów, szczególnie przy częstym stosowaniu.
Czy dieta ma znaczenie?
Tak. Dieta bogata w kwasy omega-3 (ryby morskie, siemię lniane), cynk, witaminę A i C wspiera produkcję zdrowych łez i redukuje stany zapalne.
Suche oczy – jak nie dopuścić do przewlekłych problemów?
Wczesna reakcja na pierwsze objawy suchości oczu może zapobiec rozwinięciu się przewlekłego zespołu suchego oka. Ogromne znaczenie ma profilaktyka. Odpowiednia higiena wzroku przy pracy przy komputerze, częstsze mruganie, robienie przerw co 20 minut oraz unikanie długiego przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach bez nawilżacza powietrza. Suche oczy to nie błahy problem – to sygnał, że organizm potrzebuje lepszej ochrony. Warto słuchać swojego ciała i nie ignorować pierwszych sygnałów.
