Ból głowy to jedna z najczęstszych dolegliwości w populacji dorosłych. Choć większość osób kojarzy go z migreną, napięciem psychicznym czy przemęczeniem, w rzeczywistości jego przyczyna często leży w obrębie kręgosłupa szyjnego. Tak zwany ból głowy od kręgosłupa (ból szyjno-pochodny) to objaw wynikający z przeciążenia, dysfunkcji lub stanu zapalnego struktur szyjnych: mięśni, stawów międzykręgowych, więzadeł i korzeni nerwowych.
Rozpoznanie tej postaci bólu nie jest proste, ponieważ może on przypominać zarówno migrenę, jak i ból napięciowy. Różnicowanie wymaga doświadczenia klinicznego, a skuteczne leczenie – podejścia kompleksowego.
Jak kręgosłup może powodować ból głowy?
Ból głowy od kręgosłupa powstaje w wyniku ucisku na korzenie nerwów przebiegających w odcinku szyjnym. Ten odcinek jest odpowiedzialny za unerwienie znacznej części głowy, dlatego problemy w tej okolicy mogą prowadzić do bólu promieniującego aż do niej.
Najczęstsze przyczyny to:
- przeciążenie statyczne (długotrwała praca przy komputerze, smartfonie, pochylona postawa),
- urazy odcinka szyjnego (np. whiplash – tzw. uraz biczowy po kolizji drogowej),
- dysfunkcje stawowe i ograniczenia ruchomości,
- napięcie mięśniowe wynikające ze stresu lub bruksizmu,
- zaburzenia osi posturalnej (np. przyspieszone kifotyczne ustawienie odcinka piersiowego).
Ból głowy od kręgosłupa a migrena – różnice
Choć objawy mogą się nakładać, istnieje kilka cech, które pomagają odróżnić ból szyjno-pochodny od migreny:
| Cecha | Ból głowy od kręgosłupa | Migrena |
| Początek bólu | Od karku lub potylicy | Od czoła, skroni lub za okiem |
| Charakter bólu | Tępy, uciskowy, narastający przy ruchu szyi | Pulsujący, napadowy, nasilający się przy wysiłku |
| Objawy towarzyszące | Sztywność szyi, ograniczenie ruchomości, tkliwość mięśni | Światłowstręt, dźwiękowstręt, nudności, wymioty |
| Czynniki nasilające | Ruch głowy, długie siedzenie, zła postawa | Stres, brak snu, zmiana pogody, zaburzenia hormonalne |
| Reakcja na leczenie | Poprawa po terapii manualnej i rehabilitacji | Odpowiedź na leki przeciwmigrenowe |
Warto podkreślić, że oba typy bólu mogą współistnieć. Wówczas leczenie musi być zindywidualizowane i często wymaga współpracy neurologa, ortopedy i fizjoterapeuty.
5 objawów, które mogą wskazywać na ból głowy od kręgosłupa
- Ból zaczynający się w karku i rozchodzący się ku górze – do potylicy, skroni lub oka.
- Nasilenie dolegliwości przy ruchu szyi lub długotrwałym siedzeniu z pochyloną głową.
- Sztywność i ograniczenie ruchomości szyi, uczucie „zastania”.
- Tkliwość mięśni karku – szczególnie przy ucisku w okolicy potylicznej.
- Ustąpienie bólu po rozluźnieniu mięśni lub zmianie pozycji.
Jeśli objawom towarzyszą gorączka, nagły i bardzo silny ból, zaburzenia widzenia, mowy, równowagi lub drętwienie kończyn – należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, ponieważ są to tzw. objawy alarmowe (czerwone flagi).
Leczenie bólu głowy od kręgosłupa
Farmakoterapia
W fazie ostrej stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) lub paracetamol, a w przypadkach wzmożonego napięcia – krótkotrwale leki miorelaksacyjne. W przewlekłych dolegliwościach pomocne bywa leczenie wspomagające (np. preparaty magnezu, witamin z grupy B). Leki powinny być stosowane wyłącznie według zaleceń lekarza, ponieważ nadużywanie środków przeciwbólowych może prowadzić do tzw. bólu głowy z odbicia.
Rehabilitacja i terapia manualna
Podstawą leczenia jest fizjoterapia ukierunkowana na przyczynę bólu. Skuteczne są:
- mobilizacje i techniki manualne odcinka szyjnego (C0–C3),
- terapia tkanek miękkich i mięśni podpotylicznych,
- ćwiczenia stabilizujące i wzmacniające mięśnie głębokie szyi,
- nauka prawidłowej postawy i ergonomii pracy.
Rehabilitacja nie tylko łagodzi ból, lecz także zapobiega nawrotom poprzez poprawę stabilizacji i odciążenie struktur kręgosłupa.
Telekonsultacja lekarska
W przypadku wątpliwości co do przyczyny bólu warto rozpocząć od telekonsultacji neurologicznej, podczas której lekarz oceni charakter dolegliwości, zleci odpowiednie badania (np. rezonans magnetyczny kręgosłupa szyjnego, RTG, badania krwi) i wskaże dalszy plan leczenia lub rehabilitacji.
Potrzebujesz szybkiej konsultacji ze specjalistą? Wejdź na: konsultacja lekarska online
Profilaktyka – jak zapobiegać bólowi głowy od kręgosłupa
1. Ergonomia pracy
- Monitor ustaw na wysokości oczu,
- Krzesło z podparciem lędźwiowym i regulacją wysokości,
- Rób krótkie przerwy co 45–60 minut – wstań, poruszaj karkiem, rozciągnij ramiona.
2. Regularne ćwiczenia
Codziennie wykonuj proste ćwiczenia stabilizujące: retrakcję szyi („podwójny podbródek”), delikatne skłony boczne i rotacje głowy. Wzmacnianie mięśni głębokich szyi i obręczy barkowej zmniejsza napięcie i ryzyko przeciążeń.
3. Higiena snu
Poduszka powinna wspierać naturalną krzywiznę szyi. Unikaj spania na brzuchu, które powoduje rotację szyi i przeciążenie mięśni.
4. Ogranicz stres
Stres zwiększa napięcie mięśni karku, dlatego pomocne są techniki relaksacyjne, ćwiczenia oddechowe lub joga.
5. Regularna aktywność fizyczna
Umiarkowany ruch (spacery, pływanie, pilates) poprawia ukrwienie i elastyczność mięśni, działając profilaktycznie przeciwko bólowi szyjno-pochodnemu.
Podobne treści:
Faq
Czy masaż pomaga na ból głowy od kręgosłupa?
Tak, masaż może przynieść krótkotrwałą ulgę, ponieważ zmniejsza napięcie mięśni szyi i karku oraz poprawia ukrwienie tkanek. Nie usuwa jednak przyczyny bólu, jeśli ta wynika z przeciążenia lub nieprawidłowej postawy. Najlepsze efekty uzyskuje się, łącząc masaż z rehabilitacją i ćwiczeniami stabilizującymi odcinek szyjny.
Jak długo trwa leczenie?
Czas leczenia zależy od przyczyny i nasilenia objawów. W ostrych przypadkach poprawa może nastąpić już po 2–3 tygodniach właściwej terapii. W przewlekłych dolegliwościach przeciążeniowych podstawowa terapia trwa zwykle 6–8 tygodni i wymaga regularnej pracy nad postawą, mobilnością i siłą mięśni głębokich szyi.
Czy potrzebny jest rezonans magnetyczny?
Nie zawsze. MRI wykonuje się, jeśli występują objawy neurologiczne (osłabienie siły, drętwienie, zaburzenia równowagi), świeży uraz lub brak poprawy mimo leczenia zachowawczego. W większości przypadków rozpoznanie stawia się klinicznie, na podstawie wywiadu i badania fizykalnego.
Kiedy zgłosić się do neurologa?
Natychmiast, jeśli ból jest nagły i bardzo silny, towarzyszą mu zaburzenia widzenia, mowy, równowagi, gorączka, drętwienie, sztywność karku lub inne objawy neurologiczne. W innych przypadkach wskazana jest konsultacja, gdy ból ma charakter przewlekły, nawracający lub w jakikolwiek sposób utrudniający funkcjonowanie.
