Ból w dolnej części pleców to jedna z najczęstszych dolegliwości u dorosłych – może wynikać z przeciążenia mięśni, zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, ale także z chorób narządów wewnętrznych, w tym nerek. Bolące nerki – objawy bywają zdradliwe, ponieważ ich lokalizacja pokrywa się z odcinkiem lędźwiowym, a pacjent często nie jest w stanie samodzielnie wskazać źródła bólu. Natomiast nerki, choć ukryte głęboko w jamie brzusznej, są niezwykle wrażliwe na zaburzenia krążenia czy infekcje. 

Jak więc odróżnić ból nerkowy od bólu kręgosłupa, jakie objawy powinny wzbudzić niepokój oraz jakie badania laboratoryjne pozwalają bezpiecznie rozpocząć dalszą diagnostykę i ukierunkować leczenie?

Nerki czy kręgosłup? Jak rozpoznać pochodzenie bólu?

Lokalizacja i charakter bólu

Ból nerkowy zwykle lokalizuje się jednostronnie lub rzadziej obustronnie pod łukiem żebrowym, bocznie od kręgosłupa (okolica lędźwiowa). Bywa stały, głęboki i nie nasila się wyraźnie przy ruchu tułowia. Ból kręgosłupa częściej „przyspawany” jest do dolnego odcinka pleców, zmienia się wraz z pozycją, może promieniować po pośladku czy wzdłuż nerwu kulszowego. 

Różnicowanie ułatwia zestaw objawów towarzyszących: w bólach pochodzenia nerkowego dość typowe są gorączka, dreszcze, nudności, wymioty, częstomocz, parcie na mocz, pieczenie przy mikcji lub krwiomocz, a przy kolce nerkowej – nagły, falujący ból promieniujący do podbrzusza, pachwiny lub jądra/warg sromowych. Te wzorce są dobrze opisane w literaturze klinicznej i stanowią podstawę diagnostyki wstępnej.

Czułość okolicy nerkowej

Tkliwość przy delikatnym uderzeniu dłonią w okolicę lędźwiową pacjenta (tzw. objaw Goldflama) wspiera rozpoznanie zajęcia nerek, choć nie jest testem rozstrzygającym. Brak tej tkliwości skłania ku przyczynie mięśniowo-szkieletowej.

Sześć czerwonych flag przy bólu okolicy lędźwiowej

• Gorączka powyżej 38°C z bólem lędźwi i objawami dyzurycznymi (częstomocz, pieczenie, parcie na mocz)
  może wskazywać na odmiedniczkowe zapalenie nerek.
• Nagły, silny ból boku promieniujący do pachwiny, często z nudnościami i krwiomoczem
  typowy dla kolki nerkowej.
• Ból lędźwi z małą ilością oddawanego moczu, pragnieniem i osłabieniem
  sugeruje ostre uszkodzenie nerek (np. po odwodnieniu lub lekach).
• Ból po urazie okolicy lędźwiowej z obecnością krwi w moczu
  wymaga natychmiastowej diagnostyki.
• Nawracające epizody bólu nerek z gorączką lub krwiomoczem
  konieczna szersza ocena przyczynowa (kamica, wady układu moczowego, przerost prostaty).
• Ból lędźwi w ciąży z objawami infekcji dróg moczowych
  wskazanie do pilnej konsultacji lekarskiej.

Kiedy myśleć o infekcji nerek?

Odmiedniczkowe zapalenie nerek to ostry stan zapalny miąższu i układu kielichowo-miedniczkowego, który najczęściej objawia się gorączką, dreszczami, bólem w okolicy lędźwiowej oraz dolegliwościami dyzurycznymi – częstomoczem, pieczeniem i parciem na mocz. Często występują również nudności, wymioty oraz krwiomocz.

Jest to schorzenie wymagające niezwłocznego leczenia przeciwbakteryjnego, opartego na ocenie klinicznej i wynikach badań laboratoryjnych. Podstawą diagnostyki jest badanie ogólne moczu, a w przypadkach nasilonych lub nawracających – badania obrazowe oraz posiew moczu w celu identyfikacji drobnoustroju i doboru celowanej antybiotykoterapii. W ciężkich postaciach choroby konieczna bywa hospitalizacja i leczenie dożylne.

Jakie badania możesz rozpocząć zdalnie?

W przypadku podejrzenia chorób nerek lub infekcji dróg moczowych, pierwszym krokiem diagnostycznym są proste badania laboratoryjne. Można je zlecić i omówić z lekarzem w formie konsultacji telemedycznej.

Najczęściej lekarz rekomenduje:

• Badanie ogólne moczu – pozwala ocenić obecność leukocytów, azotynów, białka lub krwi w moczu. Pomaga to rozróżnić infekcję od innych przyczyn bólu.
  
• Badania krwi – oznaczenie kreatyniny, eGFR oraz CRP lub OB pozwala ocenić funkcję nerek i nasilenie stanu zapalnego.
  

W Nexmed, pacjent może wykonać badania w dowolnym laboratorium, a następnie przesłać wyniki do lekarza online. Specjalista analizuje rezultaty, omawia ich znaczenie w kontekście objawów, zleca ewentualne badania uzupełniające (np. USG jamy brzusznej) i – w razie potrzeby – wystawia e-receptę lub e-skierowanie.

Dzięki takiemu podejściu pacjent zyskuje szybką ocenę stanu zdrowia i bezpieczne pokierowanie dalszym postępowaniem, bez konieczności oczekiwania na wizytę stacjonarną.

Potrzebujesz szybkiej konsultacji ze specjalistą? Wejdź na: konsultacja lekarska online

Kiedy leki przeciwbólowe pomagają, a kiedy szkodzą?

Leki przeciwbólowe, zwłaszcza niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen czy ketoprofen, mogą skutecznie łagodzić ból pochodzenia mięśniowo-szkieletowego – np. wynikający z przeciążenia kręgosłupa lędźwiowego. W takich sytuacjach ich krótkotrwałe stosowanie, zgodnie z zaleceniem lekarza lub ulotką, jest zazwyczaj bezpieczne.

Problem pojawia się jednak wtedy, gdy ból pochodzi z nerek lub towarzyszy odwodnieniu, infekcji lub kamicy moczowej. W tych przypadkach NLPZ mogą pogorszyć czynność nerek. Ograniczają one przepływ krwi przez ich miąższ, nasilając ryzyko ostrego uszkodzenia nerek (AKI). Dotyczy to zwłaszcza osób starszych, odwodnionych, pacjentów z chorobami serca, cukrzycą lub już obniżonym eGFR. Dlatego w takiej sytuacji, zawsze przed sięgnięciem po leki przeciwzapalne warto najpierw odbyć konsultację lekarską.

Jak wygląda analiza wyników przez Nexmed – krok po kroku

1. Krótki wywiad online – wypełniasz formularz z objawami (czas trwania bólu, gorączka, dyzuria, charakter bólu lędźwi, leki).
   
2. Przesyłasz wyniki – badanie ogólne moczu, ewentualnie CRP, morfologię, wcześniejsze USG.
   
3. Lekarz omawia wyniki w konsultacji telefonicznej lub wideo. Tłumaczy, które parametry (np. leukocyty/azotyny/krew) są istotne, i ustala następny krok (np. antybiotyk, leki rozkurczowe przy kamicy, skierowanie na USG).
   

E-recepta, e-skierowanie lub e-zwolnienie – w razie wskazań wystawiane po konsultacji; przy alarmowych wynikach – pilne skierowanie do SOR.

Faq