Artretyzm znany również jest jako podagra bądź dna moczanowa. Ta niezmiernie uciążliwa zapalna choroba stawów charakteryzuje się się nawracającymi napadami czerwonego, tkliwego, ucieplonego i opuchniętego stawu. Ból zwykle pojawia się szybko, osiągając maksymalne natężenie w mniej niż 12 godzin! Dowiedz się, jakie są tego przyczyny, diagnostyka i sposoby leczenia!

Czym jest artretyzm?

Dna moczanowa to choroba atakująca najczęściej staw śródstopno-paliczkowy. W przebiegu schorzenia dochodzi do odkładania się w tkankach kryształów moczanu sodu. U osób cierpiących na artretyzm poziom kwasu moczowego jest podwyższony i ulega krystalizacji w obrębie stawów czy ścięgien. 

Odkładanie kryształów moczanu sodu wynika ze zwiększonego stężenia kwasu moczowego (hiperurykemii), będącego skutkiem jego nadmiernej produkcji lub zmniejszonego wydalania z organizmu. Sama hiperurykemia nie jest jeszcze chorobą – dna moczanowa rozwija się tylko u co piątej osoby ze zwiększonym stężeniem kwasu moczowego, choć nie wyjaśniono dotychczas, dlaczego tak jest. 

Jakie są przyczyny dny moczanowej?

W przeszłości artretyzm określany był również jako „choroba królów”, ponieważ występował głównie w wyższych klasach, gdzie codziennością był niski poziom aktywności fizycznej oraz nadmierne spożywanie posiłków i alkoholu. I właśnie to są jego najczęstsze przyczyny- dieta bogata w puryny, z których powstaje kwas moczowy (m.in. mięso, podroby, owoce morza). Ponadto nadużywanie alkoholu, zwłaszcza piwa i silnych alkoholi. Co ciekawe, wino nie zwiększa ryzyka wystąpienia dny moczanowej.

Oprócz tego, czynnikami zwiększającymi ryzyko artretyzmu są:

• Uwarunkowania genetycznie, powodujące zaburzenia w metabolizmie kwasu moczowego.
• Płeć męska- mężczyźni chorują 7 razy częściej niż kobiety.
• Wiek- bardzo rzadko chorują osoby poniżej 30. roku życia; u kobiet dna występuje niemal wyłącznie po menopauzie.
• Nadwaga, otyłość, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, cukrzyca, zaburzenia lipidowe, czyli tzw. choroby cywilizacyjne.
• Niektóre leki zwiększają stężenie kwasu moczowego: kwas acetylosalicylowy, leki moczopędne, cyklosporyna.
• Odwodnienie.
• Zakażenie.
• Inne ciężkie choroby (np. nowotwory).

Jakie objawy daje dna moczanowa?

Artretyzm najczęściej rozpoczyna się atakiem zapalenia pojedynczego stawu. Typowo jest to staw podstawy palucha (czyli znana powszechnie „podagra”), ale mogą to być również inne stawy stopy, staw kolanowy, barkowy, stawy palców rąk. Bardzo silny ból stawu pojawia się najczęściej w nocy i osiąga największe nasilenie w ciągu kilkunastu godzin, stając się trudnym do zniesienia. Zajęty staw jest obrzęknięty, skóra nad nim zaczerwieniona i gorąca, następuje złuszczanie naskórka. Często występują również: gorączka, dreszcze i uczucie ogólnego rozbicia.

Dolegliwości stopniowo mijają w ciągu kilku dni do dwóch tygodni (nawet nieleczone). Po pierwszym ataku dny następuje okres wycofania objawów choroby. Jeśli nie wdroży się odpowiedniego postępowania, występują kolejne ataki, które stają się coraz częstsze i zajmują kolejne stawy.

Po kilkunastu latach dna moczanowa z reguły przechodzi w fazę przewlekłą. Wtedy objawy choroby, zazwyczaj mają dużo mniejsze nasilenie, ale występują stale. Odkładające się w stawach złogi kryształów moczanu sodu powodują niszczenie chrząstki i nasad kostnych, a także otaczających ścięgien i więzadeł. Prowadzi to do nieodwracalnego uszkodzenia narządu ruchu i niesprawności. Może dojść też do zajęcia innych narządów i np. uszkodzenia nerek. Dlatego tak ważne jest podjęcie diagnostyki i skutecznego leczenia!

Artretyzm- diagnostyka

W przypadku podejrzenia dny należy kilka razy oznaczyć stężenie kwasu moczowego we krwi oraz dobową utratę kwasu moczowego z moczem. Trzeba jednak pamiętać, że w trakcie ostrego napadu dny stężenie kwasu moczowego może być prawidłowe.

Badaniem jednoznacznie potwierdzającym rozpoznanie dny moczanowej jest ocena płynu stawowego pod mikroskopem i stwierdzenie w nim kryształów moczanu sodu. W tym celu konieczne jest pobranie płynu stawowego poprzez nakłucie zajętego stawu (często połączone z podaniem do niego leku przeciwzapalnego). Badanie płynu stawowego umożliwia odróżnienie dny moczanowej od tzw. dny rzekomej, w której dochodzi do odkładania w stawach innego rodzaju kryształów. Pozwala także wykluczyć zakażenie bakteryjne, które może towarzyszyć dnie.

Oprócz badań laboratoryjnych wykonuje się zdjęcia rentgenowskie. Lekarz szuka na nim nadżerek, zwężenia szczeliny stawowej i guzków dnawych, jednak zmiany te pojawiają się dopiero w późniejszym okresie. Pomocnym badaniem jest także USG stawów.

Jakie są sposoby leczenia artretyzmu?

W przypadku ostrego napadu zapalenia stawów konieczny jest pilny kontakt z lekarzem. Specjalista oceni czy przyczyną dolegliwości jest na pewno dna moczanowa i zastosuje odpowiednie leczenie. Pacjenci z dną moczanową powinni pozostawać pod stałą opieką reumatologa.

Ulgę mogą przynieść okłady z lodu. Zaleca się również unieruchomienie zajętego stawu (po ustąpieniu ostrych objawów należy wrócić do normalnej aktywności i ćwiczeń usprawniających).

W leczeniu ostrego napadu dny stosuje się m.in. kolchicynę, niesteroidowe leki przeciwzapalne i glikokortykosteroidy (również dostawowo). E-receptę na te leki możesz szybko uzyskać w NEXMED! 

Bardzo ważne jest szybkie potwierdzenie rozpoznania oraz walka z czynnikami sprzyjającymi dnie moczanowej, aby zapobiec jej dalszemu postępowi!