Dla wielu osób wychodzących z uzależnienia, moment zakończenia intensywnej terapii nie oznacza końca problemu. W rzeczywistości to początek nowego etapu, w którym jednym z najtrudniejszych wyzwań są momenty tzw. głodu alkoholowego. To nie tylko fizyczna potrzeba spożycia substancji, ale cała kaskada mechanizmów nawykowych i intensywnych emocji. Zrozumienie, jak rozpoznać nawroty i skutecznie na nie reagować, jest kluczowe dla utrzymania abstynencji i zachowania zdrowia psychicznego.
Co to jest głód alkoholowy i jak się objawia?
Głód alkoholowy to intensywna, trudna do opanowania potrzeba spożycia alkoholu, która może pojawiać się nawet wiele miesięcy lub lat po zakończeniu nawykowego picia. Objawia się nie tylko pragnieniem fizycznym, ale przede wszystkim psychicznym napięciem, trudnym do wytrzymania dyskomfortem emocjonalnym, rozdrażnieniem, a czasem nawet objawami somatycznymi, jak przyspieszone bicie serca, zlewne poty i dreszcze czy bezsenność.
Chociaż każdy pacjent może przeżywać głód alkoholowy w nieco inny sposób, najczęściej towarzyszą mu myśli typu: „jedno piwo mi nie zaszkodzi”, „przecież mam kontrolę” czy „zasłużyłem na chwilę relaksu”. Tego rodzaju myśli to jeden z sygnałów ostrzegawczych nawrotu.
Emocjonalne i fizjologiczne czynniki ryzyka nawrotów
Nawrót nie zaczyna się w momencie sięgnięcia po kieliszek, ale znacznie wcześniej. Czynnikami ryzyka są m.in. stres, konflikt interpersonalny, uczucie pustki, znudzenia lub przeciążenia emocjonalnego. Do nawrotu może doprowadzić również niewystarczająca regeneracja organizmu, niedobory snu, nieregularne odżywianie czy brak aktywności fizycznej.
Zjawisko to często bywa wzmacniane przez tzw. wyzwalacze sytuacyjne i kontekstowe – np. zapach alkoholu, widok znajomego pubu czy towarzystwo dawnych “znajomych od kieliszka”. Nawet pozornie niewinne sytuacje mogą aktywować wyuczone mechanizmy głęboko zakorzenione w pamięci emocjonalnej.
Sposoby reagowania na kryzys
Prawidłowe i odpowiednio wczesne rozpoznanie głodu alkoholowego to pierwszy krok. Kolejnym jest opracowanie skutecznych strategii reagowania. Udowodnioną rolę odgrywają:
- Techniki oddechowe i relaksacyjne – pomocne w obniżaniu napięcia fizycznego;
- Przeformułowanie myśli – umiejętność rozpoznania myśli „automatycznych” i zastąpienia ich bardziej realistycznymi;
- Wsparcie grupowe – rozmowa z terapeutą, telefon do osoby wspierającej lub udział w mitingu AA;
- Unikanie miejsc i sytuacji wysokiego ryzyka – planowanie alternatywnych aktywności;
- Prowadzenie dziennika nawrotów – świadomość wzorców pozwala lepiej przygotować się na przyszłe kryzysy.
Strategie te nie tylko wspierają utrzymanie abstynencji, ale pomagają odbudować poczucie sprawczości i kontroli.
Rola długofalowej terapii uzależnień
Choć pokusa sięgnięcia po alkohol może wydawać się chwilowa, jej korzenie są dużo głębsze. Dlatego tak ważna jest kontynuacja terapii nawet po zakończeniu programu podstawowego. Długofalowa psychoterapia pozwala dotrzeć do przyczyn uzależnienia, przepracować mechanizmy obronne, nauczyć się rozpoznawać wczesne sygnały nawrotu i rozwijać nowe i skuteczne sposoby radzenia sobie z emocjami.
Coraz więcej placówek oferuje również wsparcie w modelu online, co jest ogromnym udogodnieniem dla osób z mniejszych miejscowości lub z ograniczoną mobilnością. Terapia zdalna może być skuteczną formą utrzymania kontaktu terapeutycznego i pracy nad sobą w komfortowych warunkach.
Doświadczasz nawrotu uzależnienia od alkoholu i potrzebujesz konsultacji z certyfikowanym terapeutą uzależnień? Wejdź na: Psychoterapia online
Głód alkoholowy – jak rozpoznać nawroty i je zatrzymać?
Głód alkoholowy jest realnym zagrożeniem dla osoby wychodzącej z uzależnienia, ale równie realne są narzędzia, które pozwalają nad nim zapanować. Świadome rozpoznanie objawów, zrozumienie mechanizmów stojących za nawrotami oraz regularna praca terapeutyczna to fundament zdrowienia!
