Pokrzywka u dzieci to jeden z najczęstszych powodów nagłych konsultacji dermatologicznych i alergologicznych. Charakteryzuje się pojawieniem bąbli pokrzywkowych – swędzących, różowo-czerwonych wykwitów, które mogą zlewać się w większe pola i migrować po skórze w ciągu godzin.U najmłodszych występuje szczególnie często, ponieważ ich układ immunologiczny jest jeszcze niedojrzały i reaguje gwałtowniej na bodźce takie jak infekcje, alergeny czy zmiany temperatury. 

Dla rodzica kluczowa jest umiejętność rozpoznania objawów alarmowych oraz wiedza, kiedy wystarczy konsultacja online, a kiedy potrzebna jest pilna pomoc stacjonarna.

Co stoi za pokrzywką? Różnicowanie przyczyn u dzieci

Infekcje – najczęstszy winowajca

U dzieci dominującą przyczyną ostrej pokrzywki są zakażenia, zwłaszcza wirusowe górnych dróg oddechowych. Wysypka u dziecka bywa wówczas elementem reakcji immunologicznej i nie oznacza uczulenia; zwykle ustępuje w ciągu kilku dni. Niekiedy udział mają też bakterie (np. paciorkowiec), a rzadziej pasożyty. Ważna wskazówka: w infekcyjnej pokrzywce objawy mogą nasilać się przy gorączce i znikają, gdy ustępuje zakażenie.

Alergia – rzadziej niż się sądzi, ale możliwa

Pokrzywka alergiczna (IgE-zależna) najczęściej pojawia się szybko po ekspozycji – po spożyciu konkretnego pokarmu (np. mleka, jajka, orzeszków), po leku (często antybiotyku) lub po użądleniu owada. Jeżeli bąble współistnieją z dusznością, chrypką, obrzękiem warg czy wymiotami, należy myśleć o reakcji ogólnoustrojowej. Wówczas należy natychmiast zgłosić się na Szpitalny Oddział Ratunkowy.

Czynniki fizykalne i stres

U części dzieci pokrzywkę prowokuje wysiłek, nagła zmiana temperatury, ucisk ubrania, drapanie czy emocje. To tzw. pokrzywka indukowalna – rozpoznanie ułatwia wywiad (związek z bodźcem) i charakter zmian (np. bąble w miejscach tarcia plecaka).

Czas trwania ma znaczenie

Ostra pokrzywka trwa <6 tygodni (zazwyczaj godziny–dni). Jeżeli objawy utrzymują się dłużej, mówimy o pokrzywce przewlekłej – u dzieci występuje rzadko i często ma podłoże autoimmunologiczne; wymaga planowej diagnostyki i opieki specjalistycznej.

Pokrzywka u dzieci – co naprawdę działa, a co jest mitem?

Pierwsza linia: leki przeciwhistaminowe II generacji

Standardem w ostrej pokrzywce są leki przeciwhistaminowe (np. cetyryzyna, loratadyna, feksofenadyna) w dawkach dostosowanych do wieku i masy ciała. Działają na świąd i ograniczają pojawianie się nowych bąbli. Często warto podawać je regularnie przez kilka dni, a nie „doraźnie”, aby ustabilizować objawy. W trudniejszych przypadkach lekarz rozważa modyfikację dawki lub krótką, kontrolowaną kurację glikokortykosteroidem.

Chłodne okłady i unikanie wyzwalaczy

Proste środki niefarmakologiczne – chłodne kompresy, luźna, przewiewna odzież, przerwy od intensywnego wysiłku i gorących kąpieli – często przynoszą odczuwalną ulgę i ograniczają świąd.

„Wapno na alergię”? – fakt czy mit

Popularne w Polsce „wapno” nie leczy pokrzywki. Badania nie potwierdziły jego skuteczności w redukcji bąbli ani świądu; co więcej, może zaburzać wchłanianie niektórych leków przeciwalergicznych. Dlatego nie jest rekomendowane jako terapia pokrzywki u dzieci. Zamiast tego trzymaj się sprawdzonych schematów – leków przeciwhistaminowych i unikania wyzwalaczy.

Miejsce telemedycyny w rozpoznawaniu i leczeniu pokrzywki

W typowych, niepowikłanych epizodach pokrzywki u dziecka lekarz może bezpiecznie pokierować leczeniem zdalnie – z wystawieniem e-recepty i planu obserwacji. Jeżeli podczas konsultacji pojawią się „czerwone flagi”, rodzic otrzyma jasne wskazania do badania stacjonarnego lub SOR.

Co przygotować przed konsultacją online?

Dobrze przeprowadzona konsultacja online potrafi przyspieszyć decyzje terapeutyczne, wystawić e-receptę na leki przeciwświądowe i bezpiecznie pokierować dalszym postępowaniem. Aby lekarz mógł pomóc zdalnie, przygotuj:

• Dokładny opis początku i przebiegu zmian
  kiedy pojawiła się wysypka u dziecka, jak długo utrzymują się pojedyncze bąble, czy migrują.
• Możliwe czynniki wyzwalające
  nowe pokarmy, leki (w tym suplementy diety), użądlenie, kontakt ze zwierzętami, wysiłek, gorączka.
• Zdjęcia w dobrym świetle
  z linijką lub monetą dla skali
• Listę chorób przewlekłych i wcześniejszych reakcji alergicznych
  informację o astmie/atopii w rodzinie.
• Temperaturę ciała i inne objawy towarzyszące
  takie jak katar, kaszel, ból gardła, biegunka
• Masa ciała dziecka
  ułatwia dobór dawki leku.

Na platformie Nexmed konsultację z lekarzem można umówić w kilku krokach; po decyzji terapeutycznej e-recepta trafia bezpiecznie do Internetowego Konta Pacjenta, co pozwala szybko rozpocząć leczenie.

Potrzebujesz szybkiej konsultacji ze specjalistą? Wejdź na: konsultacja lekarska online

Kiedy do SOR? Objawy alarmowe, których nie wolno ignorować

Natychmiast szukaj pomocy ratunkowej, jeśli u dziecka z pokrzywką wystąpią: trudności w oddychaniu, świszczący oddech, chrypka, obrzęk języka/warg lub uczucie „ciasnoty” w gardle, bladość, omdlenie, silny ból brzucha, nawracające wymioty – mogą to być objawy anafilaksji. U dzieci z przepisanym autowstrzykiwaczem z adrenaliną najpierw podaj adrenalinę do uda, a następnie natychmiast wezwij pomoc!

Faq