Bycie współuzależnionym to nie tylko próba niesienia pomocy partnerowi w nałogu. To skomplikowana sieć emocji i zachowań, które mogą odebrać nam poczucie własnej wartości, spokój i autonomię. Współuzależnienie powoli, ale skutecznie, oplata nasze życie, sprawiając, że nasze własne potrzeby schodzą na dalszy plan. Jak rozpoznać ten stan? Jak przejąć kontrolę nad własnym życiem, nie tracąc więzi z bliską osobą? Spróbujemy przybliżyć Ci, czym dokładnie jest współuzależnienie, jak je rozpoznać i – co najważniejsze – jak wyjść na nową, zdrowszą drogę.
Czym jest współuzależnienie?
Współuzależnienie to coś więcej niż empatia czy próba wsparcia bliskiej osoby. To stan, w którym nasze życie i emocje stają się zależne od osoby uzależnionej, często bez naszej świadomej zgody. Jak opisuje prof. Jerzy Mellibruda, współuzależnienie to „stan, w którym życie jednostki zostaje podporządkowane problemowi partnera”. W praktyce oznacza to, że potrzeby i pragnienia osoby współuzależnionej są regularnie poświęcane na rzecz walki z uzależnieniem małżonka/ partnera, co prowadzi do utraty poczucia własnej wartości i samodzielności.
Jakie są typowe objawy współuzależnienia?
Rozpoznanie współuzależnienia nie jest proste, ponieważ wiele osób w tej sytuacji uważa swoje zachowanie za naturalną formę wsparcia. Oto kilka sygnałów, które mogą wskazywać na współuzależnienie:
Nadmierna kontrola i poświęcenie
Jeśli czujesz, że każda twoja decyzja jest podyktowana troską o to, aby nałóg partnera nie wymknął się spod kontroli, być może angażujesz się nadmiernie. Osoby współuzależnione często biorą na siebie odpowiedzialność za „naprawianie” życia partnera, zaniedbując przy tym własne potrzeby i cele.
Zaniedbywanie siebie i swoich wartości
Współuzależnieni zwykle koncentrują się wyłącznie na osobie uzależnionej, rezygnując ze swoich pasji, przyjaciół i życia towarzyskiego. Stają się „niewidzialni” dla siebie samych, co prowadzi do chronicznego stresu i osłabienia zdrowia fizycznego oraz psychicznego.
Silne poczucie winy i potrzeba ratowania partnera
Współuzależnieni często czują, że ich obowiązkiem jest „naprawienie” uzależnienia bliskiej osoby. Mogą obwiniać się za jej nałóg, uważając, że są odpowiedzialni za powrót partnera do zdrowia.
Brak granic
Osoby współuzależnione mają trudność w ustalaniu i egzekwowaniu zdrowych granic, a ich życie staje się całkowicie podporządkowane partnerowi. Brak granic prowadzi do nadmiernego stresu i skrajnego wyczerpania emocjonalnego.
Jakie są konsekwencje życia we współuzależnieniu?
Skutki współuzależnienia sięgają daleko poza emocjonalny dyskomfort. Mogą mieć wpływ na zdrowie fizyczne, relacje z innymi i ogólną jakość życia. Badania pokazują, że współuzależnienie prowadzi do problemów zdrowotnych, takich jak bóle głowy, zaburzenia snu, dolegliwości żołądkowo-jelitowe oraz chroniczny stres. Według badań publikowanych przez National Institutes of Health (NIH), chroniczny stres związany z życiem we współuzależnieniu zwiększa ryzyko depresji i innych zaburzeń psychicznych. Dodatkowo, współuzależnieni często izolują się społecznie, tracąc wsparcie ze strony rodziny i przyjaciół.
Jak wyjść ze współuzależnienia?
Podjęcie decyzji o wyjściu ze współuzależnienia jest trudnym, ale najważniejszym aspektem dla odzyskania kontroli nad własnym życiem. Oto kilka kroków, które mogą pomóc:
- Uświadomienie problemu – Pierwszym krokiem jest akceptacja, że współuzależnienie jest realnym problemem. Zrozumienie, że nie jesteśmy odpowiedzialni za uzależnienie partnera, daje siłę do zmiany i buduje poczucie własnej wartości.
- Odnalezienie siebie – Skupienie się na własnych potrzebach i pragnieniach jest niezwykle ważne na drodze zdrowienia. To czas na odkrycie swoich pasji, powrót do ulubionych zajęć i nawiązanie kontaktu z przyjaciółmi. Zastanów się, jakie marzenia i cele zostały porzucone i spróbuj je przywrócić do swojego życia.
- Wsparcie terapeutyczne – Terapia indywidualna oraz grupowa może być niezwykle pomocna w procesie wychodzenia ze współuzależnienia. Specjalista pomoże zidentyfikować mechanizmy, które prowadzą do tego stanu, i nauczy zdrowych sposobów radzenia sobie z emocjami oraz stawiania granic. W terapii grupowej osoby współuzależnione mogą także nawiązać relacje z innymi, którzy rozumieją ich doświadczenia.
- Praktyka stawiania granic – Umiejętność wyznaczania zdrowych granic jest niezwykle istotna dla zachowania autonomii. Oznacza to, że osoba współuzależniona powinna jasno określić, jakie zachowania są dla niej akceptowalne i jak zamierza reagować, jeśli te granice zostaną przekroczone.
- Zrozumienie natury uzależnienia – Świadomość, że uzależnienie jest chorobą, a nie wyborem, może pomóc osobie współuzależnionej zrozumieć, że nie jest odpowiedzialna za nałóg partnera. Wiedza ta pozwala skupić się na samym procesie zdrowienia i redukuje poczucie winy.
Jak telemedycyna może pomóc w walce ze współuzależnieniem?
Dzięki narzędziom telemedycyny oraz platformy NEXMED, osoby współuzależnione mogą uzyskać szybki dostęp do wsparcia terapeutycznego bez konieczności wychodzenia z domu. To idealne rozwiązanie dla osób, które z różnych przyczyn nie mogą lub nie chcą korzystać z tradycyjnej terapii.
- Dyskretna pomoc – Konsultacje online dają możliwość uzyskania wsparcia w dyskretny sposób. Dzięki temu osoby współuzależnione mogą omówić swoje doświadczenia i problemy bez obawy przed oceną ze strony otoczenia.
- Regularne sesje terapeutyczne – Telemedycyna pozwala na regularne spotkania terapeutyczne, co jest kluczowe w procesie wychodzenia ze współuzależnienia. Pacjent ma możliwość monitorowania swoich postępów oraz pracy nad wyznaczaniem granic.
- Łatwość dostępu – Konsultacje online są wygodne i pozwalają na szybkie uzyskanie pomocy w sytuacjach kryzysowych. Wsparcie dostępne na wyciągnięcie ręki może być ratunkiem w trudnych chwilach.
Współuzależnienie to złożony stan, który odbiera ludziom ich niezależność, spokój i zdrowie. Wymaga ono pełnej świadomości, determinacji oraz wsparcia terapeutycznego, aby wyjść na drogę zdrowienia. Dzięki telemedycynie osoby współuzależnione mają szansę na rozpoczęcie terapii i krok po kroku odzyskiwanie własnej autonomii. Terapia online umożliwia naukę zdrowych granic, lepsze zrozumienie własnych potrzeb i budowanie relacji opartych na wzajemnym szacunku – a to są kluczowe elementy prowadzące do zdrowia emocjonalnego i pełniejszego życia.