Nikotynizm - konsultacje online

Nikotynizm, czyli uzależnienie od nikotyny zawartej w papierosach i innych wyrobach tytoniowych, pozostaje jednym z najbardziej rozpowszechnionych i jednocześnie najbardziej bagatelizowanych uzależnień na świecie. Mimo rosnącej świadomości społecznej i licznych kampanii edukacyjnych, miliony ludzi nadal codziennie sięgają po papierosa – nie zawsze z powodu przyjemności, lecz często z powodu uzależnienia biologicznego i psychicznego.

Czym właściwie jest nikotynizm?

Nikotynizm to forma uzależnienia od substancji psychoaktywnej – nikotyny, zawartej przede wszystkim w tytoniu. Ma charakter wielowymiarowy: obejmuje uzależnienie fizjologiczne (działanie nikotyny na receptory nikotynowe w mózgu), psychiczne (potrzeba rytuału, redukcja stresu) oraz behawioralne (nawyki związane z konkretnymi sytuacjami, np. poranna kawa z papierosem).

Nikotyna działa silnie uzależniająco – według badań jej potencjał uzależniający porównywalny jest do heroiny czy kokainy. Już po kilku sekundach od zaciągnięcia się, trafia do mózgu i wywołuje krótkotrwałe uczucie przyjemności i ulgi, co wzmacnia uzależnienie.

Kto jest najbardziej narażony?

Dane z 2022 roku wskazują, że w Polsce regularnie pali ponad 27% dorosłych mężczyzn i około 18% kobiet. Problem nikotynizmu coraz częściej dotyczy również osób młodych, sięgających po papierosy elektroniczne lub podgrzewacze tytoniu, nie zawsze świadomych ich uzależniającego potencjału.

Do grup szczególnego ryzyka należą:

• osoby z przewlekłym stresem i lękiem,
• osoby z zaburzeniami depresyjnymi,
• pacjenci z rodzin, w których uzależnienia występowały wcześniej,
• młodzież i młodzi dorośli,
• osoby pracujące w środowisku wysokiego napięcia zawodowego.

Nikotynizm – objawy uzależnienia

Nikotynizm objawia się zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Do najczęstszych sygnałów należą:

• przymus palenia mimo świadomości szkód,
• objawy abstynencyjne (drażliwość, lęk, trudności z koncentracją, bezsenność),
• ograniczona kontrola nad ilością wypalanych papierosów,
• rezygnacja z aktywności społecznych w sytuacjach zakazu palenia,
• kontynuowanie palenia mimo chorób układu krążenia czy oddechowego.

Często nikotynizm współwystępuje z innymi zaburzeniami – depresją, uzależnieniem od alkoholu, problemami ze snem. Dlatego diagnoza powinna być stawiana holistycznie.

Nikotynizm – skutki zdrowotne

Palenie tytoniu pozostaje główną, możliwą do uniknięcia przyczyną zgonów w Europie. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że co roku w Europie umiera z tego powodu ponad 1,2 miliona osób.

Najczęstsze konsekwencje zdrowotne obejmują:

• choroby nowotworowe (płuc, krtani, przełyku, pęcherza),
• przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP),
• choroby sercowo-naczyniowe (zawały, udary),
• upośledzenie płodności,
• obniżenie odporności i przyspieszone starzenie skóry.

Zainicjowano nieprawidłowy shortcode

Uzależnienie od nikotyny – sposoby leczenia

Leczenie nikotynizmu powinno być prowadzone przez specjalistów i dopasowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Do najskuteczniejszych metod należą:

1. Farmakoterapia:
   • nikotynowa terapia zastępcza (plastry, gumy, pastylki),
   • bupropion – lek przeciwdepresyjny zmniejszający głód nikotynowy,
   • wareniklina – lek działający bezpośrednio na receptory nikotynowe.
2. Psychoterapia:
   • terapia poznawczo-behawioralna (CBT),
   • praca z mechanizmami nawyku i autoanalizą sytuacji ryzykownych,
   • techniki motywacyjne (m.in. rozmowa motywująca).
3. Terapia online:
   • bezpieczna forma kontaktu dla osób zapracowanych lub mieszkających w mniejszych miejscowościach,
   • regularny kontakt z psychoterapeutą i lekarzem,
   • dostęp do materiałów edukacyjnych i dzienników terapeutycznych.

Nikotynizm – nie tylko nałóg

Nikotynizm to nie tylko nałóg – to choroba wymagająca profesjonalnego leczenia. Skutki zdrowotne, społeczne i psychiczne mogą być dramatyczne, ale współczesna medycyna oferuje szereg skutecznych metod terapii. Dzięki rozwojowi telemedycyny, pomoc specjalisty jest dziś bliżej niż kiedykolwiek – wystarczy pierwszy krok.

Jeśli czujesz, że nikotyna przejęła kontrolę nad Twoim życiem, nie musisz walczyć sam. Z pomocą specjalistów – także online – możesz odzyskać zdrowie, wolność i oddech.